Διάγνωση: Η διάγνωση των συνηθισμένων ορθοδοντικών προβλημάτων γίνεται με κλινική εξέταση, φωτογράφιση, ακτινογραφική εξέταση και λήψη οδοντιατρικών αποτυπωμάτων. Ακολουθεί συμβούλιο με τον ασθενή και τους γονείς του εάν είναι παιδί όπου προτείνονται οι εναλλακτικές λύσεις, το κόστος και η διάρκεια της θεραπείας.
Η κεφαλομετρική ακτινογραφία είναι απαραίτητη πριν από την έναρξη της ορθοδοντικής θεραπείας γιατί μας δίνει χρήσιμες πληροφορίες για τις σχέσεις των γνάθων μεταξύ τους και πως επηρεάζουν την εμφάνιση του προφίλ του προσώπου.
Η πανοραμική ακτινογραφία είναι απαραίτητη πριν από την έναρξη της ορθοδοντικής θεραπείας γιατί μας δίνει χρήσιμες πληροφορίες για την κατάσταση των δοντιών και των γνάθων.
Θεραπεία: Ο πιο διαδεδομένος και τεχνικά άρτιος τρόπος ορθοδοντικής θεραπείας είναι με τις ακίνητες συσκευές ( fixed orthodontic appliances). Τα άγκιστρα (brackets) προσκολλούνται πάνω στα δόντια και μεταφέρουν τις δυνάμεις των ορθοδοντικών συρμάτων μετακινώντας τα δόντια με δυνατότητες εξαιρετικής ακρίβειας. Τα άγκιστρα μπορεί να είναι μεταλλικά (σιδεράκια από ανοξείδωτο χάλυβα) ή διαφανή (από πορσελάνη), φωτογραφίες 1 και 2. Τα άγκιστρα είναι δυνατό να τοποθετηθούν στην πρόσθια(προστομιακή) ή την πίσω (γλωσσική) επιφάνεια των δοντιών, φωτογραφία 2.
Τα σύρματα είναι από διάφορα μεταλλικά κράματα (ανοξείδωτου χάλυβα ή τιτανίου) διαφορετικής διατομής (στρόγγυλα ή τετραγωνισμένα) και σκληρότητας (ελαστικά ή άκαμπτα). Τα άγκιστρα που επιλέγουμε στο ιατρείο μας είναι ακριβείας και χαμηλής τριβής για ταχύτερες μετακινήσεις δοντιών. Είναι τα μικρότερα σε μέγεθος για μεγαλύτερη άνεση στην ομιλία και την μάσηση, ευκολότερη υγιεινή και για να γίνονται λιγότερο αντιληπτά από τους άλλους.
Η μετακίνηση των δοντιών μπορεί να γίνει με κινητές συσκευές οι οποίες όμως έχουν περιορισμένο εύρος κινήσεων ακρίβειας και αργότερο ρυθμό μετακίνησης των δοντιών. Για αυτό πρέπει να επιλέγονται με προσοχή τα περιστατικά που η θεραπείας τους είναι δυνατή με διαφανείς νάρθηκες, φωτογραφία 3.
Η ορθοδοντική θεραπεία έχει σκοπό την αρμονία του προσώπου, των γνάθων και της σύγκλισης (σύγκλιση είναι ο τρόπος που τα δόντια της πάνω γνάθου συναντάνε τα δόντια της κάτω). Τα πλεονεκτήματα της θεραπείας είναι αισθητικά, ψυχολογικά (αύξηση της αυτοπεποίθησης), άνεση στην ομιλία και την μάσηση, ευκολότερη υγιεινή των δοντιών. Σε περίπτωση που χρειάζεται προσθετική αποκατάσταση (εμφυτεύματα, γέφυρες, καλύψεις από πορσελάνη των πρόσθιων δοντιών) η σωστή σύγκλιση και διευθέτηση των δοντιών ευνοεί την πρόγνωσή των προσθετικών αποκαταστάσεων. Σε περιστατικά με περιοδοντίτιδα η σωστή σύγκλιση συνεισφέρει στην μακροβιότητα των δοντιών.
Από τα σημαντικότερα κομμάτια της ορθοδοντικής θεραπείας. Μετά το τέλος της ορθοδοντικής θεραπείας έμφαση πρέπει να δοθεί στην μακρόχρονη διατήρηση του τελικού αποτελέσματος με την κατάλληλη συγκράτηση. Η συγκράτηση γίνεται συνήθως με την τοποθέτηση ενός σύρματος στο πίσω μέρος των έξι πρόσθιων δοντιών της κάτω γνάθου και ένα κινητό διαφανές νάρθηκα ή μία κινητή συσκευή τύπου Hawley στα επάνω δόντια. Η μακρόχρονη διατήρηση του τελικού αποτελέσματος αποτελεί σημαντική πρόκληση.
Η συνηθισμένη συγκράτηση του ορθοδοντικού αποτελέσματος στην κάτω γνάθο γίνεται με την τοποθέτηση ενός σύρματος στο πίσω μέρος των έξι πρόσθιων δοντιών. Καλό είναι να παραμένει το σύρμα αυτό όσο το δυνατό περισσότερο. Τα πρόσθια δόντια της κάτω γνάθου έχουν μία φυσική τάση να μεταναστεύουν με την πάροδο του χρόνου.
Πολλοί ενήλικες ασθενείς θεραπεύονται για περιοδοντίτιδα μία φλεγμονώδη πάθηση του φατνιακού οστού που στηρίζει τα δόντια. Με την κατάλληλη θεραπεία πολλά δόντια σώζονται που διαφορετικά θα χρειαζόταν να εξαχθούν. Η ορθοδοντική θεραπεία συνεισφέρει στην καταπολέμηση της περιοδοντίτιδας με το να βελτιώσει την σύγκλιση και τις σχέσεις των δοντιών μεταξύ τους. Η υγιεινή των δοντιών γίνεται ευκολότερα και πιο αποτελεσματικά ενώ η σωστότερη τοποθέτηση των δοντιών διορθώνει την τραυματική σύγκλιση που είναι από τους κύριους επιβαρυντικούς παράγοντες της περιοδοντίτιδας.
Σε περιπτώσεις όπου λείπουν ένα ή περισσότερα δόντια με την ορθοδοντική μετακίνηση των γειτονικών δοντιών δημιουργούνται προϋποθέσεις για την καλύτερη δυνατή προσθετική αποκατάσταση (εμφύτευμα ή γέφυρα). Δημιουργείται παραλληλισμός των ριζών και επιτυγχάνεται σωστή κατανομή των μασητικών δυνάμεων. Αυτό ωφελεί την λειτουργικότητα αλλά και την μακροβιότητα των προσθετικών αποκαταστάσεων. Παρουσιάζεται ένα περιστατικό μιας ενηλίκου ασθενής όπου είχε χάσει και τους δύο πρώτους γομφίους δεξιά και αριστερά της κάτω γνάθου. Επειδή είχαν μεσολαβήσει χρόνια χωρίς η ασθενής να κάνει τίποτα για την αποκατάστασή τους τα κενά είχαν σχεδόν κλείσει. Έπρεπε λοιπόν να προηγηθεί ορθοδοντική θεραπεία για ανάκτηση του χαμένου χώρου και παραλληλισμό των ριζών (βλέπε τις πανοραμικές ακτινογραφίες πριν και μετά την ορθοδοντική θεραπεία) ώστε να μπορέσουν να αντικατασταθούν τα χαμένα δόντια.
Στη φωτογραφία αυτή βλέπουμε το μικρό κενό που έχει απομείνει από την μακρόχρονη έλλειψη των πρώτων γομφίων στη δεξιά και στην αριστερή πλευρά. Αυτό κάνει αδύνατη την σωστή προσθετική αποκατάσταση των δοντιών που λείπουν.
Αφού έχει προηγηθεί η ορθοδοντική θεραπεία που δημιούργησε τα σωστά διαστήματα και την σωστή σύγκλιση δύο εμφυτεύματα επιλέχτηκαν για την προσθετική αποκατάσταση των πρώτων γομφίων που έλειπαν.
Η ακτινογραφία πριν από την θεραπεία δείχνει την κλίση που έχουν πάρει οι κάτω δεύτεροι γομφίοι και κάνουν δύσκολη έως αδύνατη την τοποθέτηση προσθετικών αποκαταστάσεων στα κενά που έχουν απομείνει από την εξαγωγή των πρώτων γομφίων πριν από χρόνια.
Στην δεύτερη ακτινογραφία βλέπουμε την ορθοδοντική μετακίνηση των δευτέρων γομφίων ώστε να δημιουργηθεί αρκετός χώρος για εμφυτεύματα σε αντικατάσταση των πρώτων γομφίων. Όλες οι ρίζες των κάτω δοντιών είναι παράλληλες μεταξύ τους για ιδανική λειτουργία και στήριξη των εμφυτευμάτων αλλά και όλων των δοντιών. (επίτευξη σωστής σύγκλισης).
Σε περιστατικά όπου συνυπάρχουν ορθοδοντικά προβλήματα με έντονη σκελετική δυσαρμονία πιθανώς η ορθοδοντική θεραπεία να χρειάζεται συνδυασμένη προσέγγιση με ορθογναθική χειρουργική επέμβαση. Η πλήρης διάγνωση και η σωστή επικοινωνία με τον ασθενή και τον γναθοχειρουργό είναι το πρώτο και απαραίτητο βήμα για τέτοιου είδους συνδυαστικές θεραπείες.
Για διάφορους λόγους, κληρονομικούς ή μη ένα ή περισσότερα δόντια μπορεί να είναι έγκλειστα δηλαδή σε θέση που δεν μπορούν να ανατείλουν στο στόμα. Σε αυτή την περίπτωση με συνδυασμένο ακτινολογικό και κλινικό έλεγχο εντοπίζουμε την ακριβή θέση του δοντιού. Ακολουθεί χειρουργική αποκάλυψη και τοποθέτηση ειδικού άγκιστρου στο δόντι για να μετακινηθεί ορθοδοντικά στην σωστή του θέση.
Αν υπάρχουν θόρυβοι κατά την διάνοιξη του στόματος θα πρέπει να ακουστούν και να αξιολογηθούν μαζί με μία λεπτομερή κλινική εξέταση και λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού Μία συνηθισμένη αντίδραση των ανθρώπων όταν βρίσκονται σε κατάσταση συναισθηματικού στρες είναι το σφίξιμο(βρυγμός) ή και τρίξιμο των δοντιών.
Αυτό μπορεί να συμβαίνει είτε συνειδητά στη διάρκεια της ημέρας είτε ασυνείδητα στην διάρκεια του ύπνου. Παιδιά ή ενήλικες όλοι σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό αντιδρούν με το σφίξιμο ή και το τρίξιμο των δοντιών σε καταστάσεις και σκέψεις συναισθηματικά φορτισμένες. Όταν επιμείνουν σε ένταση και σε διάρκεια ο βρυγμός και το τρίξιμο των δοντιών, μπορούν να εμφανιστούν παθολογικά συμπτώματα, όπως:
Στην πρώτη επίσκεψη γίνεται μία αμοιβαία πρώτη γνωριμία γιατρού και ασθενή. Ο ασθενής αναφέρει τι τον απασχολεί σχετικά με την εμφάνισή του και τις προσδοκίες που έχει. Κάνουμε κλινική και φωτογραφική εξέταση. Πιθανώς να ζητηθούν και ακτινογραφίες για πληρέστερη εικόνα. Προτείνουμε στον ασθενή ένα πρόγραμμα θεραπείας με συνολικό κόστος, τρόπους πληρωμής και διάρκεια θεραπείας. Χρεώνουμε ένα συμβολικό ποσό το οποίο συνυπολογίζεται στο συνολικό κόστος θεραπείας.
Η ορθοδοντική θεραπεία προκαλεί μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού σε χρόνια φλεγμονή χαμηλής έντασης. Ο οργανισμός ανταποκρίνεται στις πιέσεις που εξασκούνται στα δόντια. Ο τρόπος εφαρμογής της πίεσης αυτής με μεταλλικό σιδεράκι ή διάφανο ή ακρυλικό εσωτερικά ή εξωτερικά ενός δοντιού δεν έχει σημασία. Η αντίδραση του οργανισμού είναι ακριβώς η ίδια. Τα διάφορα στάδιά της θεραπείας χρειάζονται το χρόνο τους για να πραγματοποιηθούν. Εκείνο που έχει σημασία για την χρονική διάρκεια δεν είναι ο τρόπος αλλά ο δρόμος που ακολουθούμε για τη θεραπεία των προβλημάτων του συγκεκριμένου ασθενή. Η σωστή διάγνωση και καταγραφή των προβλημάτων με κάθε λεπτομέρεια είναι απαραίτητα.
Εμείς συγκεντρωνόμαστε στις ανάγκες του κάθε περιστατικού ώστε να διανύσουμε τον ταχύτερο θεραπευτικό δρόμο χωρίς συμβιβασμούς. Φροντίζουμε η προσαρμογή σας να είναι άμεση με τις κατάλληλα επιλεγμένες συσκευές και τις σωστές οδηγίες ώστε να συνεχιστεί απρόσκοπτα η καθημερινότητά σας. Θέλουμε και η υποκειμενική αίσθηση του χρόνου της θεραπεία σας να είναι γρήγορη. Η ολοκλήρωση της θεραπείας σας γίνεται ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας. Έτσι για παράδειγμα ένα δύσκολο για εμάς περιστατικό ενήλικα ασθενή που αφορά τα πάνω και τα κάτω δόντια συνήθως διαρκεί από 14 έως 18 μήνες ενώ τα ευκολότερα περιστατικά χρειάζονται 9 με 12 μήνες για να ολοκληρωθούν.
Σεβόμαστε και ακολουθούμε το βιολογικό ρολόι του κάθε ασθενή για ανώδυνη, αποτελεσματική και ακριβή μετακίνηση των δοντιών χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες ( όπως πχ. η απορρόφηση ριζών των δοντιών, η υφίζηση των ούλων, τερηδόνα ανάμεσα στα δόντια ατελής σύγκλιση και η παράλειψη σημαντικών λεπτομερειών για την μακροβιότητα του τελικού αποτελέσματος).
Φωτογραφία 1
Φωτογραφία 2 
Φωτογραφία 3 
