Το ποιό συνηθισμένο ορθοδοντικό πρόβλημα στον άνθρωπο είναι ο συνωστισμός των πρόσθιων κάτω δοντιών.
Έντονος συνωστισμός των κάτω πρόσθιων δοντιών πριν και μετά την θεραπεία χωρίς εξαγωγές. Τα κάτω πρόσθια δόντια εάν δεν θεραπευτούν θα συνεχίζουν να στριμώχνονται αισθητά με το πέρασμα των χρόνων.
Συνωστισμός των άνω πρόσθιων δοντιών. Το ίδιο ισχύει και για τα πάνω πρόσθια δόντια. Εάν ο συνωστισμός παραμείνει αθεράπευτος χειροτερεύει
Σκελετικά προβλήματα δυσαρμονίας των γνάθων:
Προγναθισμός της άνω γνάθου (η πάνω γνάθος και τα πάνω δόντια προεξέχουν). Οφείλεται σε κληρονομικά αίτια και όσο πιο σοβαρό είναι τόσο πιο νωρίς πρέπει να θεραπεύεται.
Προγναθισμός της κάτω γνάθου (η κάτω γνάθος φαίνεται χαρακτηριστικά πρως τα έξω). Είναι πιό σπάνια από το προγναθισμό της άνω και οφείλεται σε κληρονομικά αίτια. Λόγω της απρόβλεπτης εξέλιξής της πρέπει να θεραπεύεται όσο το δυνατό νωρίτερα.
Ασυμμετρία των οδοντικών φραγμών (αριστερά σταυροειδής σύγκλιση). Θεραπεύεται ευκολότερα και αποτελεσματικότερα στην παιδική ηλικία.
Οριζόντια πρόταξη των πάνω δοντιών.
Χασμοδοντία: συνήθως οφείλεται σε κληρονομικά αίτια ή από συνήθεια ρουφήγματος των δακτύλων και πρέπει να θεραπευτεί όσο το δυνατόν νωρίτερα.
Κάθετη επικάλυψη των κάτω δοντιών (με κλειστό στόμα τα κάτω δόντια φαίνονται πολύ λίγο ή καθόλου). Οι ασθενείς με μεγάλη κάθετη επικάλυψη έχουν τάση για αποτριβή της αδαμαντίνης των δοντιών και συχνά παρουσιάζουν μικροκατάγματα στις γωνίες των πρόσθιων δοντιών.
Αραιοδοντία των πρόσθιων δοντιών (αρκετά συχνά συνυπάρχει και έντονη πάχυνση των ούλων ανάμεσα στα αραιά δόντια).
Δόντια που λείπουν ή είναι έγκλειστα: η ορθοδοντική θεραπεία θα διευκολύνει την προσθετική αποκατάσταση των δοντιών που λείπουν ή μπορεί να φέρει στη θέση τους τα έγκλειστα δόντια.
Πρόσθια σταυροειδής σύγκλιση: δημιουργεί προβλήματα στη μάσηση και στη σωστή σύγκλιση.
Έκτοποι κυνόδοντες της άνω γνάθου. Οι άνω κυνόδοντες είναι τα τελευταία δόντια που ανατέλλουνε στο στόμα. Όταν όμως δεν υπάρχει αρκετός χώρος είναι αναγκαία η έναρξη της ορθοδοντικής θεραπείας για την σωστή τοποθέτησή τους. >
Το ποσοστό εμφάνισης ορθοδοντικών προβλημάτων είναι πάνω από 85% σε ηλικίες 7 έως και 15 ετών. Από αυτά τα παιδιά το 30% παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα που συνίσταται απαραίτητα η ορθοδοντική θεραπεία.
Κληρονομικότητα και περιβάλον
Η κληρονομικότητα μπορεί να παίξει ρόλο σε σκελετικά προβλήματα όπως προγναθισμός της άνω ή της κάτω γνάθου, η υπερωισχιστία και σε άλλα ορθοδοντικά προβλήματα όπως ο συνωστισμός ή η αραιοδοντία των πρόσθιων δοντιών, η έλειψη δοντιών, τα υπεράριθμα δόντια, κτλ. Συνήθειες όπως το ρούφιγμα των δακτύλων, έντονο σπρώξιμο των δοντιών με τη γλώσσα, ατυχήματα στην περιοχή του προσώπου και των δοντιών, προχωρημένη τερηδόνα και πρόωρη απώλεια νεογιλών δοντιών, είναι μερικοί άλλοι παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στη δημιουργία ορθοδοντικών προβλημάτων.
Ο ρόλος της διατροφής και της προσαρμογής
Κανένα σαρκοβόρο ζώο (πχ. λιοντάρι, λύκος), μυρικαστικό (πχ.κατσίκα, άλογο), ψάρι(πχ. καρχαρίας, δελφίνια) ερπετό (φίδια, σαύρες) ή πτηνό δεν παρουσιάζει συνωστισμό στην οδοντοστοιχία του. Μόνο ο σύγχρονος άνθρωπος από το ζωικό βασίλειο παρουσιάζει ορθοδοντικά προβλήματα. Παλαιοντολογικές και ανθρωπολογικές μελέτες έδειξαν ότι ο πρωτόγονος άνθρωπος σπάνια παρουσίαζε ορθοδοντικά προβλήματα. Η κατάτμηση και η μάσηση της τροφής που ήταν ωμή και σκληρή, γινόταν αποκλειστικά με τη χρήση των δοντιών, των σιαγόνων και των μασητήρων μυών. Ο νεώτερος άνθρωπος με την επεξεργασία και το μαγείρεμα της τροφής (βράσιμο,ψήσιμο,λιώσιμο) και τη χρήση κοπτικών εργαλείων (μαχαιροπήρουνα, μίξερ, μπλέντερ) χρησιμοποιεί με λιγότερη ένταση το στοματογναθικό του σύστημα.
